Thema
WinnenOnze bronnen zijn de belangrijkste asset waarover we als drinkwaterbedrijf beschikken. Zonder betrouwbare bron geen kwalitatief hoogwaardig drinkwater. De kwaliteit en beschikbaarheid ervan is mede afhankelijk van hoe wij en andere stakeholders in de gebieden waar we water winnen, met de bron en omgeving omgaan (en om zijn gegaan). Zowel boven- als ondergronds. Onze ruimtelijke claim willen we zo beperkt mogelijk houden, zonder onverantwoorde risico’s te nemen.
Aanleiding voor meer onderzoek
Achteruitgang grondwaterkwaliteit
Over het algemeen geldt dat de grondwaterkwaliteit in Nederland de afgelopen eeuw achteruit is gegaan, voornamelijk door menselijke invloeden, zoals de effecten van landbouw, (dier)geneesmiddelen en stedelijke bodemverontreiniging. Ook de invloed van oppervlaktewater is vergroot.
Ruimtedruk
Beschikbare ruimte wordt schaarser. Dat leidt in sommige gevallen tot concurrentie tussen verschillende partijen als het gaat om ruimtegebruik. Naast grondwater, biedt de ondergrond mogelijkheden voor geothermie en warmte-koudeopslag. Bij een maatschappelijke opgave als de energietransitie kan dat zorgen voor conflicterende belangen. Hetzelfde geldt voor agrarische activiteiten in landelijk gebied: het gebruik van verschillende meststoffen kan de grondwaterkwaliteit negatief beïnvloeden.
Bodemprocessen
Meer neerslag, hogere temperaturen en meer verdamping: dat zijn de vooruitzichten voor de toekomst. Dat heeft effect op fysische, biologische en chemische processen in de bodem. Onder invloed van klimaatverandering verandert de kwaliteit en kwantiteit van zowel grondwater als oppervlaktewater.
Doelen van dit onderzoek
- Innovatie op wintechnieken om de winning van grondwater te optimaliseren;
- Inzicht geven in de (toekomstige) risico’s die onze bron kwalitatief of kwantitatief kunnen beïnvloeden en in bijbehorende maatregelen die deze risico’s kunnen ondervangen (nu en in de toekomst);
- Kaders schetsen voor toekomstbestendige winningen, waarin wij zorgdragen voor een ruimtelijke inpassing van onze winningen en een duurzame samenwerking aangaan met onze omgeving.
Werkpakketten
Thema Winnen heeft de volgende werkpaketten:
Wintechnieken
Het ontwikkelen van – en inzicht krijgen in – innovatieve wintechnieken. Binnen dit werkpakket gaan we na hoe we de bedrijfsvoering van onze winputten en puttenvelden kunnen optimaliseren. Aangezien veel drinkwaterbedrijven met dezelfde vraagstukken kampen, voeren we een groot deel van dit onderzoek uit binnen het collectieve bedrijfstakonderzoek van de waterbedrijven. Dit jaar start een onderzoek naar de herkomst van deeltjes in watervoerende lagen en zuiveringstechnologie. Deze deeltjes kunnen tot verstopping van putten leiden. Projecten in dit werkpakket zijn operatiegedreven en gericht op (snelle) implementatie.
Bodem en Grondwaterinformatie
Inzicht krijgen in trends door het ontwikkelen van innovatieve meettechnieken en het vergroten van onze bodemkennis. Hierbij ligt de focus op zowel de bodem als het grondwater (kwantiteit en kwaliteit). Doel van dit werkpakket is het signaleren van ontwikkelingen in de grondwaterkwaliteit en grondwaterbeschikbaarheid op basis van inzicht in bodem(kringloop)processen en bodemopbouw (watersysteem als geheel). Hiervoor doen we onderzoek naar technieken als ‘early warning’ systemen, satelliet, sensoring en modelling die we hiervoor kunnen benutten.
Bronconcepten
Het verbeteren van de inpassing van onze winningen in hun omgeving. Opgaven voor dit werkpakket zijn risico & kans gedreven. Wij zoeken hierbij naar de mogelijkheid om verbanden te leggen tussen onze eigen opgaven (bijvoorbeeld een schone bron, bescherming of flexibele winconcepten) en andere maatschappelijke opgaven (bijvoorbeeld energietransitie of klimaatadaptatie) om een duurzame samenwerking met onze omgeving aan te gaan en op die manier onze veerkracht te vergroten.
Vragen, aanbevelingen of een advies?
Thema-ambassadeur Ate Oosterhof is
bereikbaar via Ate.Oosterhof@vitens.nl

Projecten binnen Winnen
Nieuw Vitens Innoveert magazine thema Winnen uit!
Er is weer een nieuw Vitens Innoveert magazine uit! Na de vele positieve reacties op de eerste drie Vitens Innoveert magazines (thema Veilig en gezond drinkwater, Distributie en Zuiveren), zijn we hard aan de slag gegaan om weer een nieuw magazine uit te...
Panorama Waterland: een duurzaam waterwinningslandschap
*Dit is een artikel uit het magazine Vitens Innoveert - Thema Winnen Vitens voerde samen met H+N+S Landschapsarchitecten, Ruimtevolk en Roosemalen & Savelkoul een toekomstverkenning uit. Met z’n vieren onderzochten ze of een andere gebiedsinrichting kansen biedt...
Nieuwe concepten voor flexibele drinkwaterwinningen
*Dit is een artikel uit het magazine Vitens Innoveert - Thema Winnen Hoe kunnen we de komende honderd jaar voldoende en kwalitatief goed drinkwater leveren tegen de achtergrond van klimaatverandering en allerlei maatschappelijke ontwikkelingen? Die vraag vormde eind...
Minder hinder door sturing winveldclusters
*Dit is een artikel uit het magazine Vitens Innoveert - Thema Winnen In droge perioden leiden de grondwateronttrekkingen bij de winningen in Hemmen en Zetten tot droogte- en zettingsschade. Na gesprekken met de omgeving heeft Vitens onderzocht of deze schade kan...
Denitrificatie en hardheid grondwater
*Dit is een artikel uit het magazine Vitens Innoveert - Thema Winnen Het nitraatgehalte in de bodem en het grondwater is op een aantal locaties boven de norm. Ook is de hardheid van het water toegenomen waardoor er extra zuiveringsstappen nodig zijn voor de...
Praktijkproef ondergrondse druppelirrigatie
*Dit is een artikel uit het magazine Vitens Innoveert - Thema Winnen Om het grondwatergebruik te beperken kijkt Vitens niet alleen naar het eigen gebruik, maar ook naar andere grondwaterbesparende maatregelen. Een goed voorbeeld is de proef met ondergrondse...